Złote zegarki

Słysząc pojęcie "złoty zegarek" większość od razu wyobrazi sobie model wykonany z żółtego złota. Nie dziwi to, biorąc pod uwagę fakt, że należy on do najpopularniejszych wariantów tego metalu. Branża zegarkowa wykorzystuje jednak także inne jego odmiany, takie jak białe, różowe, czy czerwone złoto . Wielu producentów tworzy ponadto własne stopy: Omega posługuje się złotem Sedna, Rolex wykorzystuje natomiast Everose. Oba to warianty czerwonego złota. Szczególnym przypadkiem jest tzw. "Magic Gold" produkowany przez markę Hublot. Materiał powstaje z połączenia żółtego złota i ceramiki i wyróżnia się niezwykłą odpornością na zarysowania.

Ściśle biorąc, złotymi zegarkami określa się wyłącznie modele, których koperty wykonane zostały z masywnego złota. Do kategorii tej zaliczyć jednak można także tańsze warianty, których koperty zrobiono z pozłacanej stali szlachetniej.

Do produkcji złotych zegarków praktycznie zawsze wykorzystuje się stopy złota. Czysta forma kruszcu, z której wykonuje się monety i sztaby, stosowana jest jedynie do pozłacania powierzchni zewnętrznych. Wynika to z faktu, że materiał ten jest bardzo miękki. Aby móc go wykorzystać w procesie tworzenia koperty należy do niego dodać inne metale, które poprawią jego twardość i odporność na działanie czynników zewnętrznych. Tworzenie niektórych stopów może być ponadto kierowane chęcią uzyskania ciekawej barwy.

Do określania czystości złota używa się w jubilerstwie jednostki zwanej karatem. Wartość 1 karata oznacza, że dany stop składa się w 1/24 ze złota, a w 23/24 z innego metalu. Czyste, żółte złoto posiada tym samym 24 karaty. W przypadku branży zegarkowej największą dostępną na rynku zawartość tego kruszcu mają koperty wykonane z 18-karatowego złota. Odpowiada ono próbie 750, co oznacza, że wykorzystany stop zawiera w sobie 75% tego metalu. Pozostałe 25% to inne surowce, takie jak np. srebro, czy miedź. Ilość dodanego metalu może ulegać zmianie, w zależności od tego jaki odcień złota chce uzyskać producent.

Czerwone i różowe złoto wyróżnia większa zawartość miedzi, której metal zawdzięcza swoje czerwonawe zabarwienie. Aby uzyskać białe złoto należy analogicznie zwiększyć zawartość srebra w mieszance i obniżyć ilość miedzi. W niektórych przypadkach do stopu dodaje się także platynę lub pallad, uzyskując wyjątkowo cenne 18-karatowe białe złoto.

Na rynku znaleźć można także zegarki z kopertami o próbie 585, które składają się w 58,5% ze złota i w 41,5% z innych metali. Ten rodzaj stopu określa się mianem 14-karatowego złota. Większość firm wykorzystuje jednak 18-karatowe złoto. Tyczy się to także marek, które utrzymują się w nieco niższym przedziale cenowym, jak np. Longines, Maurice Lacroix, czy Tissot.

Niektórzy producenci powlekają swoje zegarki złocistymi materiałami, które co prawda wyglądają jak złoto, ale nim nie są. Powszechnie stosowana jest metoda osadzania powłoki z fazy gazowej, określana jako PVD (Physical Vapour Deposition). Do jej wykonania wykorzystać można także złoto, dzięki czemu będzie niezwykle wytrzymała.

Alternatywę stanowi elektrochemiczne pozłacanie kopert ze stali szlachetnej , określane jako galwanizowanie. Powstała w ten sposób złota warstwa jest zazwyczaj bardzo cienka, jej grubość sięga 20 mikrometrów (dawniej mikron), czyli 20/1000 milimetra. W procesie wykorzystuje się 18- lub 24-karatowe złoto. Powłoka jest niestety podatna na ścieranie i zarysowania, bez problemu można ją jednak odnowić. Ze względu na wzrost popularności metody PVD, ze złoceniem galwanicznym spotkać się można najczęściej w przypadku zegarków vintage.

Osoby zainteresowane kupnem złotego zegarka powinny zwrócić uwagę na podaną ilość karatów. Niezależnie od tego, na którą markę się zdecydujemy, 18 karatów zawsze będzie oznaczało to samo.

Różnica w cenie pomiędzy złotym a stalowym wariantem tego samego modelu może być znaczna. Nienoszony Rolex Submariner z datownikiem, w wersji ze stali szlachetnej kosztuje około 7000 euro. Za ten sam model w wersji z żółtego złota trzeba natomiast zapłacić około 21 000 euro.

Cena 18-karatowego zegarka zależna jest także od ceny złota. Od kliku lat utrzymuje się ona powyżej 1000 dolarów za uncję (31 gramów). Latem 2011 roku osiągnęła wartość 1900 dolarów. Spadek cen poniżej 1000 dolarów jest raczej mało prawdopodobny, pomimo, że w latach 90. utrzymywały się one na poziomie 300-400 dolarów za uncję. Jak widać, wartość złotych zegarków znacznie wzrosła przez lata. Z powodzeniem można je potraktować jako lokatę kapitału. Na pewno okażą się pomocne w czasach kryzysu, kiedy złoto traktowane jest jako waluta zastępcza.

Na cenę zegarka wpływa ponadto jego wartość kolekcjonerska, a także renoma samego producenta. Zdecydowanie najdroższe są modele produkowane przez niezależne manufaktury. Skomplikowane mechanizmy pochodzące z własnych pracowni dodatkowo podwyższają ich wartość. Do grona takich zegarków należą m.in. Submariner marki Rolex, a także złote warianty modeli Daytona oraz Day-Date. Ten ostatni dostępny jest w wersji z białego, żółtego i różowego złota, zwanego Everose. Rolex oferuje także różne wielkości kopert.

W przypadku marki Omega sytuacja wygląda podobnie. W wersji z 18-karatowego złota dostępny jest m.in. zegarek nurkowy Seamaster. Eleganckie złote egzemplarze odnaleźć można także w kolekcji De Ville.

Inną marką, która wykorzystuje złoto w swoich projektach, jest Patek Philippe . Żadna inna manufaktura nie może się poszczycić tyloma modelami wykonanymi z tego cennego kruszcu. Absolutnym klasykiem w ofercie producenta jest seria Calatrava.

Patek Philippe wykorzystuje złoto nie tylko do produkcji kopert. Wykonuje z niego także wiele spośród najistotniejszych części mechanizmów . Elementem zasługującym na uwagę jest montowany w kalibrach automatycznych złoty wahnik. Producent poddaje go dodatkowo szlifowaniu i grawerowaniu. W zegarkach Rolexa z białego złota wytwarzane są dodatkowo indeksy . Wykorzystuje się je także w modelach stalowych. Nie tylko świetnie wyglądają, ale przede wszystkim nie matowieją.

Mówi się, że pierwszy na świecie zegarek naręczny stworzony został z masywnego złota przez firmę Girard-Perregaux. W roku 1879 podarowano go cesarzowi niemieckiemu Wilhelmowi I. Obecnie produkuje się około 500 000 złotych zegarków rocznie, z czego około 90% pochodzi ze Szwajcarii . Spora część, bo aż 200 000 egzemplarzy tworzona jest w pracowniach Rolexa. Przy nakładzie wynoszącym 800 000 zegarków rocznie, złote modele stanowią aż 1/4 produkcji tej manufaktury. Na uwagę zasługuje fakt, że ich koperty wykonywane są we własnych odlewniach Rolexa. Jeszcze ważniejszą rolę kruszec ten odgrywa w przypadku marki Patek Philippe: zupełnie zdominował jej portfolio. Stal szlachetna wykorzystywana jest jedynie w kilku modelach. W przypadku wielu producentów sprawa wygląda odwrotnie. Dla większości złote egzemplarze stanowią ekskluzywne uzupełnienie oferty. Popularniejszym rozwiązaniem jest tworzenie modeli dwukolorowych, znanych jako Bicolor. W ich przypadku tylko niektóre części produkowane są ze złota, podczas gdy większość powstaje ze stali szlachetnej. Rolex określa te warianty mianem Rolesorów.